جلوگیری از پیشرفت پیسی

پوست، نقش مهی در زیبایی صورت و اندام ما دارد و بیماری‌های مختلفی ممکن است بر سلامت و زیبایی آن تأثیر بگذارد. ویتیلیگو که با نام‌های پیسی، برص، لک‌ و پیس هم شناخته می‌شود، بیماری است که موجب کمبود رنگدانه در پوست و بروز لکه‌های سفیدرنگ روی پوست می‌شود. لکه‌های سفیدرنگ ممکن است به طور غیرمنظم در هر جایی از بدن باشند. به دلیل تفاوت بین لکه‌های سفید و رنگ خود پوست، این بیماری در افرادی با رنگ پوست تیره‌تر، بیشتر نمایان است. هرکسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود. بیماری پیسی در حدود 1 تا 2 درصد از کل جمعیت را مبتلا می‌کند. هرچند تا به امروز بیماری پیسی یا برص قابل درمان نیست؛ اما با استفاده از کرم‌های کورتیکو استروئید و اشعه‌ی UV و برخی درمان‌های دیگر می‌تواند ظاهر پوست بیمارانی که به پیسی شدید دچار هستند، بهبود داد.

دلایل ایجاد پیسی

پیدایش پیسی نتیجه از بین رفتن سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست است که دلیل آن ناشناخته است؛ اما چهار تئوری اصلی در این زمینه وجود دارد:

• سلول‌های عصبی که به‌طور غیرطبیعی فعال شده‌اند ممکن است با تولید مواد سمی ‌به سلول‌های رنگدانه‌ساز آسیب برسانند.
• سیستم ایمنی بدن ممکن است در موقع دفاع از بدن در مقابل یک ماده خارجی، رنگدانه پوست را نیز از بین ببرد.
• سلول‌های رنگدانه ساز ممکن است عامل از بین رفتن خودشان باشند؛ یعنی زمانی که رنگدانه در حال ساخته‌شدن است، مواد زائدی نیز در کنار آن تولید می‌شوند که سمی ‌بوده و قادر به از بین بردن خود سلول‌ها است.
• وجود یک نقص ارثی موجب حساس شدن سلول‌های رنگدانه‌ساز به آسیب و در نتیجه از بین رفتن‌ آنها می‌شود.

علائم اولیه بیماری پیسی

علامت اصلی بروز بیماری پیسی بی رنگ شدن لکه‌ای پوست بدن است. معمولاً این بی‌رنگ شدن پوست بدن ابتدا برای قسمت‌هایی از بدن که در معرض نور خورشید هستند، مانند دست‌ها، پاها، صورت و لب اتفاق می‌افتد. علائم کلی بیماری پیسی شامل موارد زیر می‌شود:

• بی رنگ شدن قسمتی از بافت‌های پوست داخل دهان و بینی (غشای مخاطی)
• بی رنگ شدن لایه داخلی چشم (شبکیه)
• از دست رفتن رنگ به صورت لکه‌ای
• سفید یا خاکستری شدن زود هنگام موهای سر، مژه‌ها، ابروها یا ریش فرد

انواع پیسی

دو نوع اصلی ویتیلیگو وجود دارند:

1. پیسی غیر قطعه‌ای
2. پیسی سگمنتال
3. در موارد نادر، لک و پیس امکان دارد که روی کل بدن تأثیر بگذارد. این مورد به عنوان «ویتیلیگو کامل» شناخته می‌شود.

ویتیلیگو غیر قطعه‌ای

در نوع پیسی غیر سگمنتال که همچنین به آن غیر قطعه‌ای یا عمومی نیز گفته می‌شود، علائم اغلب در هر دو طرف بدن به عنوان لکه‌های سفید متقارن ظاهر می‌شود. این لکه‌های متقارن می‌توانند روی نواحی زیر ایجاد شوند:

1. پشت دستان
2. بازو
3. زانو
4. آرنج
5. پا

پیسی غیر قطعه‌ای رایج‌ترین نوع ویتیلیگو است که در حدود 9 نفر از 10 نفری که به این بیماری مبتلا هستند را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

ویتیلیگو سگمنتال

در نوع پیسی سگمنتال که همچنین به عنوان ویتیلیگوی یک طرفه یا موضعی نیز شناخته شده می‌شود، لکه‌های سفید فقط روی یک ناحیه از بدن بیمار اثر می‌گذارند. لک و پیس سگمنتال نسبت به نوع غیرسگمنتال بسیار کمتر مشاهده می‌شود، اگرچه در کودکان شایع‌تر است. معمولاً از هر 10 کودک، سه نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

عوارض پیسی

• پریشانی اجتماعی یا روانی
• مشکلات چشمی
• از دست دادن شنوایی
• آفتاب سوختگی

تشخیص پیسی

لکه‌هایی که در اثر بیماری پیسی ایجاد می‌شوند، کاملاً روی پوست دیده می‌شوند. کسانی که مراقبت‌های بهداشتی ارائه می‌دهند، قادر هستند از لامپ‌های Woods بهره ببرند. این لامپ‌ها اشعه ماوراء بنفش را به پوست می‌تابانند تا بیماری را از دیگر بیماری های پوستی جدا کنند. ممکن است آزمایش خونی با هدف بررسی بیماری‌های خود ایمنی تیروئید و یا بیوپسی بافت مبتلا از بیمار به عمل آید.

درمان پیسی

از آنجایی که درمانی قطعی برای بیماری پیسی وجود ندارد، هدف اصلی روش‌های درمانی این عارضه، بهبود ظاهر پوست تغییر رنگ یافته است.

دارو درمانی

این روش‌های درمانی بر روی پوست مورد استعمال قرار می‌گیرند. نوع و قدرت درمان موضعی مورد تجویز به نوع پیسی و پوست بیمار بستگی خواهد داشت؛ اما داروهای درمانی رایج عبارتند از:

• کرم‌های کورتیکو استروئیدی. با وجود اینکه این داروها به طور گسترده برای درمان پیسی‌های موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرند، لیکن به دلیل تأثیری که در نازک شدن پوست و دیگر عوارض جانبی دارند، برای مدت زمان کوتاهی قابل استفاده خواهند بود. بیمار باید این کرم را قبل از مشاهده‌ی هرگونه تأثیر، برای مدت حداقل سه ماه بر روی موضع لکه‌های سفید پوست خود مورد استفاده قرار دهد.
• داروهای موضعی بیماری‌های سیستم ایمنی (تاکرولیموس و پیمکرولیموس). این داروها می‌توانند پاسخ ایمنی پوست را تنظیم و فرایند تولید ملانین را تحریک کنند. این داروها را می‌توان برای مدت زمانی طولانی و در مواردی که استعمال کورتیکواستروئیدهای موضعی قابل تحمل نیستند، مورد استفاده قرار داد. تاکرولیموس قوی‌تر از پیمکرولیموس است؛ اما هیچکدام از آنها بر روی ضایعات ایجاد شده بر روی مفاصل و نواحی آکرال تأثیری نخواهند داشت.

نور درمانی

نور درمانی که تحت عنوان فوتوتراپی نیز شناخته می‌شود، روشی سنتی برای درمان بیماری پیسی است. این تکنیک غالباً با استفاده از یکی از منابع نوری شامل نور خورشید، اشعه‌ی ماوراءبنفش، نور لامپ و لیزر انجام می‌شود. اشعه‌ ماوراءبنفش به دو روش در مقابله با بیماری پیسی مؤثر خواهد بود، این ابزار تأثیری سرکوب‌کننده در برابر بیماری‌های سیستم ایمنی بدن خواهد داشت و همزمان با آن تولید ملانوسیت را نیز افزایش می‌دهد. جلسات مکرر انجام نور درمانی می‌تواند در بازگرداندن رنگ برخی از مناطق آسیب‌دیده‌ی پوست صورت، تنه و اندام از طریق تحریک روند طبیعی درمان، بسیار اثربخش باشد.

لیزر درمانی

در این شیوه‌ی درمانی، نواحی متأثر از پیسی تحت انرژی لیزر قرار می‌گیرند. لیزر درمانی رنگدانه‌های پوستی را هدف قرار می‌دهد. طول مدت درمان این عارضه دو تا شش ماه به طول خواهد انجامید و به میزان متوسط 70 درصد بهبودی حاصل خواهد شد. پس از درمان برای حفظ نتایج می‌توان از کرم‌های موضعی استفاده کرد.

جراحی

انجام جراحی به عنوان روشی مناسب برای درمان پیسی فقط به بیمارانی توصیه می‌شود که این مشکل برای حداقل یک سال ثابت باقی مانده و به سایر درمان‌های پزشکی واکنشی نشان نداده باشد. روش‌های مبتنی بر جراحی درمان این بیماری شامل پیوند پوست بدن خود فرد از طریق ایجاد تاول، پیوند تقسیم ضخامت، پیوند پانچ، پیوند اسمش، پیوند واحد فولیکولی، پیوند ملانوسیت‌های کشت داده شده‌ی خود فرد و کاشت سوسپانسیون‌های اپیدرمال می‌شوند.
در تکنیک‌های پیوند پوست و تاول، بخشی از پوست طبیعی از ناحیه‌ای که آسیبی ندیده است برداشته می‌شود و به ناحیه‌ی کوچکی از پوست ناحیه‌ی تغییر رنگ یافته متصل می‌شود. این عمل ممکن است باعث زخم شود و بافت مناطق تحت درمان را نیز تغییر دهد. علاوه بر این‌ها، رنگدانه‌ها را می‌توان با استفاده از خالکوبی به مناطق تغییر رنگ یافته تزریق کرد. البته همه‌ی گزینه‌های جراحی با خطر از دست رفتن رنگدانه‌های پوستی نواحی پیرامونی همراه خواهند بود.

جلوگیری از پیشرفت پیسی

بسیاری از موارد پیسی به آهستگی و به مرور زمان پیشرفت می‌کند و روشی برای پیشبینی کردن سرعت یا امکان پیشرفت پیسی وجود ندارد. با این حال می‌توان گفت که عارضه‌ای با پیشرفت کند است و بسیاری از بیماران سال‌های متمادی با لکه جدیدی مواجه نمی‌شوند؛ اما بعد از سال‌ها لکه‌های جدیدی را روی پوست مشاهده می‌کنند. برخی بیماران لکه‌هایی دارند که خود به خود و بدون درمان، دوباره به رنگ طبیعی برمی‌گردد. خوشبختانه با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید می‌توان لکه‌های جدید را به محض ایجاد شدن متوقف کرد.

---

آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، بن بست پارکینگ عمومی توحید ، مجتمع آسمان ، طبقه چهارم
تلفن : 36260819 - 031

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• بیماری پیسی چیست و چه علائمی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-07-28تاریخ بروز رسانی : 1401-08-02


• ماکولار آمیلوئیدوز چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟
  تاریخ انتشار : 1401-01-19تاریخ بروز رسانی : 1401-01-20

نظرات کاربران درباره این مطلب :کریم زااده [ 1402-08-02 ]
سلام من دخترم 18 ساله هستم دکتر تشخیص دادن که به بیماری خود ایمنی مبتلا شدم ولکه های سفید رنگ روی پوستم ظاهر شده پماد دادن میزنم روی پوست ولی تاثیر نداشته خیلی نگرانم چه باید کرد

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :